Gefaseerde restauratie van de kerk

De Sint-Katharinakerk in Hoogstraten werd tussen 1525 en 1546 opgetrokken in Kempense hooggotische baksteenarchitectuur naar ontwerp van Rombout II en Anthonis III Keldermans. Een groot deel van de kerk werd tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest na de dynamitering van de toren, waarna in de jaren 1950 de wederopbouw volgde. Door een beperkte betondekking en het gebruik van een weinig vorstbestendige natuursteen vertoonde de kerk al snel schade. In 2017-2019 werd vanwege de hoogdringendheid het exterieur van de toren en de beiaard gerestaureerd. Deze beiaard vindt zijn oorsprong in de zeventiende eeuwse kerkbeiaard van de kathedraal van Antwerpen, ontworpen door François en Pieter Hemony. Een groot deel van de Antwerpse klokken werd tijdens de wederopbouw van de toren naar Hoogstraten gebracht en aangevuld tot een instrument van 50 klokken. Bij de werken in deze fase werden ook de daken van de torenspits vernieuwd, waarbij de typische belijning van de ribben van de achthoekige bol is teruggebracht.

Voor de uitvoering van de volgende fasen werd een meerjarenpremieovereenkomst afgesloten in 2018. Hieronder vallen de buitenzijde, opgesplitst in noord, zuid en koor en het interieur.

Tijdens de werken komen meerdere disciplines aan bod, waaronder natuursteenrestauratie, betonherstelling, polychromie, pleisterwerk en smeedwerk. Hierbij worden de ervaringen uit de voorgaande fasen verwerkt en meegenomen naar de volgende fasen. Zo werden in de eerste fase de topbekroningen van luchtboogstoelen gereconstrueerd door nieuwe vormstenen te laten bakken in 9 ver­schillende vormen, een principe dat ook in de andere fasen werd toegepast.  

Naast de bouwkundige werken werden er ook dossiers opgemaakt voor de waardevolle glas-in-loodramen, waarvan een groot deel van de vernieling gespaard bleef tijdens WOII. Deze werden als afzonderlijke percelen aanbesteed om de daarvoor meest geschikte uitvoerders te kunnen aanspreken.

Ter voorbereiding van de interieurrestauratie werden vooronderzoeken uitgevoerd voor de belangrijke kunstobjecten en interieurafwerkingen. Onder deze kunstobjecten bevindt zich het topstuk “Het leven van Sint-Jozef”, een olieverfschilderij op houten panelen, daterend van vóór de bouw van de kerk. Dit schilderij wordt momenteel gerestaureerd en zal na de werken worden teruggeplaatst. Door inpassing van eigentijdse elementen zoals tochtsassen, sanitair en bergruimte wordt de kerk voorbereid voor een structurele nevenbestemming. Verder worden de technieken vernieuwd en zal er een museaal parcours worden ingericht waarin de rijke geschiedenis en de kunstschatten van de kerk worden toegelicht aan het publiek.